لطفا فقط «رگولاتور» باشید

مــن در یــک جلســه دوســتانه کـه تعـدادی از مدیـران سـابق سـازمان غــذا و دارو حضــور داشــتند، یــادآور شـدم کـه وقتـی خـود شـما عزیـزان از ســازمان غذا و دارو خــارج و بــه بخـش خصوصـی ملحـق مـی شـوید، اظهاراتــی مطـرح مــی کنیــد کــه بــر خـلاف عملکردتـان در سـازمان اسـت و خــود شـما مـی شــوید «منتقـد سـازمان غـذا و دارو»؛ چــرا کـه در واقـع مشـکل از آدم هـا نیسـت، بلکـه از سـاختار اسـت؛ چـرا کـه سـازوکارها و قوانیـن مشـکل دارد.

اگـر سـازمان غذا و دارو از قاضـی و مفتـّش و زندانبـان بـودن فقـط بـه قانونگـذار و رگولاتور مبـدل شـود، هرچیـز در جـای خـود خواهـد بـود.

متاسـفانه وظایـف وزارت صمـت بـه گـردن سـازمان غذا و دارو گذاشـته شـده و ایـن مشـکل سـاز اســت.

اگـر بتوانیـم وظایـف وزارت صمـت را کـه بــه وزارت بهداشـت محـول شـده، بـه وزارت صمـت برگردانیـم و از طرفــی تصـدی گـری را از دولــت کـم کنیـم و بـه سـندیکاها بسـپاریم، سـازمان غذا و دارو مـی توانـد نقـش رگولاتوری کـه بهتریـن نقـش بـرای ســازمان اســت را بــه درســتی ایفــا کنــد.

امضاهـای طلایـی آفـت صنعـت شـده اسـت. وقتـی شـرکت الـف در سـهمیه ارزی قـرار مـی گیـرد و شـرکت ب کـه همـان مولکول را وارد مـی کنـد، در لیسـت قـرار نمـی گیـرد، نشـان می دهـد کــه شـرکت الـف بـه امضاهـای طلایـی نزدیـک تـر بوده است.

ایـن موضـوع در حالـی اتفـاق مـی افتـد کــه مولکـول محصـول در لیسـت کمبودهاسـت یـا یـک مولکول دارویـی یکسـان (بــا برنــد و ســازنده مشـابه) اسـت؛ امـا بـه یـک شـرکت سـهمیه ارزی تخصیــص یافتـه اســت و شـرکتی کــه بـه امضـای طلایـی نزدیـک نیسـت، سـهمیه ارزی دریافـت نکـرده اسـت. ایـن کار مصـداق بـازر امضـای طلایـی اسـت و اولیـن بـار نیسـت کـه در کشـور اتفـاق مـی افتـد و آخریـن بـار هـم نخواهـد بـود.
ایـن مسـاله ای کــه اکنـون بـه آن اشـاره کـردم، در همیـن لیسـت اقـلام هشــدار سـازمان فروردیـن و اردیبهشـت آمـده و وقتـی بـا کارشناسـان پایـش صحبـت مـی کنیـم کـه چـرا برنـد شـرکت خـاص را کمبـود اعـلام مـی کنیـد و نـه نـام ژنریـک را، اعلام مـی دارند که ما شـش نفر کارشـناس نشسـته ایـم و بـه ایـن نتیجـه رسـیده ایـم! ایـن یعنـی اینکـه تصمیـم جمعـی بـا یـک امضـای طلایـی بـه آنهـا تحمیـل شـده و یـا اینکـه خـود درگیـر رانـت هسـتند.

نمی گویم کـه اگر امور بـه وزارت صمـت بـرود، امضاهای طلایـی بــه وجود نخواهـد آمـد، قطعـا در آنجـا هـم بـه وجـود خواهـد آمـد. اما در آن صـورت ســازمان غذا و دارو مـی تواند مطالبه گری کند.

واقعـا مگر اموری کـه تـا امـروز بـه سـندیکاها تفویـض شـده بـد اجـرا شده اســت؟ خیلـی مواقـع از هـراس سـلب اختیـار توسـط سـازمان، اگـر از سـازمان سخت تر نگرفته باشـند، آسان تـر هــم نگرفتـه انـد. مضاف بـر اینکـه هـم تسـریع در امور بوجـود آمـده و هـم امـور توســط کارشـناس از جنـس همـان صنعت انجــام می شود.

سازمان غذا و دارو در حـوزه غـذا بـه خوبی نقـش رگولاتوری را ایفا می کنـد و بیهوده خودش را درگیـر مسـائل دیگـر نمی کنـد. ای کاش در حوزه دارو نیز به همین صورت فقط نقـش رگولاتـوری را بـر عهـده داشـته باشـد.

مطالبـه اصلـی از دیـد مـن ایـن اسـت کـه سـازمان غـذا و دارو بایـد رگولاتور باشــد و بــس. چیــز دیگـری نبایــد از ایــن ســازمان بخواهیــم؛ وگرنـه ایــن وضـع مداومت خواهـد داشـت و هـر کـس کــه بــر ریاسـت ایــن سـازمان قـرار بگیـرد، اوضـاع تغییری نخواهـد کـرد.