دیپلماسی سلامت

مجتمع دارویی درمانی هلال

تاریخ تاسیس این موسسه به سال ۱۳۴۳ باز می گردد که خانم پری آگاهی آرش، این موسسه را وقف کرد و اداره آن را به رئیس شیر خورشید سابق که رئیس جمعیت هلال احمر الان است واگذار کرد. هرچند که تا سال ۱۳۷۸ از این محل به عنوان انبار وسایل هلال احمر استفاده می شد ولی از این تاریخ با همت و تلاش وافر خانم دکتر رهیده که رئیس وقت سازمان تدارکات پزشکی هلال احمر بودند، درمانگاه ها یکی پس از دیگری در اینجا تاسیس شد و امروز از معدود پایگاه های جامع و مهم سلامت در منطقه شرق تهران است.

دانش توسعه صادرات

نکته بسیار مهم در بحث صادرات، این است که صادرات یک دانش پیچیده و درهم تنیده با موضوعات مختلف است. موفقیت درآن، نیاز به ابزارهای مختلف دارد.

شناسایی ظرفیت های ایران و شناسایی بازارهای هدف ضروری است. به نظر می رسد ما هنوز به بالندگی کافی در این عرصه نرسیدیم. ما باید روی بازاریابی مدرن دارویی بیشتر کار کنیم و بازارهای هدف و خصوصیات آن را بهتر بشناسیم.

طبیعی است که مقاومت های جدی در کشور های هدف در رابطه با ثبت دارو های ایرانی وجود دارد که ما باید در این خصوص هم استقامت داشته باشیم و هم از مستندات معتبر برای تشریح پتانسیل ها و توانایی های کشورمان استفاده کنیم. هنوز بسیاری از کشورها اطلاع درستی از این حجم انبوه توانمندی داروسازان ایرانی ندارند، به طور مثال نمی دانند که ما ۹۶ درصد داروی مورد نیاز کشور خودمان را در داخل تولید می کنیم. معدود وزرای بهداشت کشورها هستند که با ظرفیت های ایران آشنا باشند.

البته واقعیت این است که باید این بلوغ در بین شرکت های دارویی ما فراهم شود که نگاه شان به سمت بازارهای صادراتی تغییر کند و خودشان را برای حضور در بازارهای کشورهای خارجی آماده کنند. باید مستندسازی را جدی بگیرند،GMP  ها را بروز کنند. به نظرم اگر تابوی صادرات شکسته شود و شیرینی صادرات برای صاحبان دارویی صنایع دارویی ما فراهم شود، قطعا استعداد ایرانی، توانمندی ایرانی، ظرفیت های ایرانی بیش از اینها فعال خواهد شد. در این زمینه میتوان از تجارب ارزشمند و بالنده صنایع غذایی استفاده کرد.

نقش مدیران

ثبات مدیریتی، یک عامل بزرگ موفقیت است و کشور ما به این موضوع نیاز دارد. رفت و آمد مدیران، بسیاری از برنامه ریزی ها را ابتر می کند. بحث مشوق ها نیز حائز اهمیت است. مدیرانی که مجموعه انها در دو شیفت کاری، فعالیت می کنند، نو آور هستند، خطرپذیر هستند، منابع انسانی را بهتر و موثرتر چیدمان می کنند، باید مشوق های بهتری برایشان فراهم شود. ارتباط با دنیا هم موضوع حائز اهمیتی است. در دنیای امروز، نمی توان توقع داشت که همه چیز را خودمان تجربه کنیم. باید از تجربیات سایر کشورها بهره برداری کرد. این بهره برداری، صرفا از طریق مطالعه نیست، بلکه نیاز به ارتباط گیری با مراکز مشابه در سایر کشورها دارد

گردشگری سلامت

ایجاد ارزش افزوده برای کشور و ارزآوری، صرفا از طریق صادرات دارو نیست. بلکه بحث گردشگری سلامت هم میتواند در این خصوص مد نظر باشد. در واقع در صادرات دارو، کالای تولید داخل را به خارج کشور ارسال می کنیم و در گردشگری سلامت، خدمات مورد نیاز خارجی ها را ارائه می دهیم. که هر دو می تواند برای کشور منفعت ایجاد کند، شغل ایجاد کند.

انواع گردشگری سلامت

سه نوع گردشگری را می توانیم در نظر بگیریم. گردشگری تندرستی، که آدم های سالم وارد می شوند و به ارتقای سلامت روح و روان خودشان می پردازند. این افراد الزاما بیمار نیستند و نیاز به بستری در بیمارستان نیست. دوم، گردشگری درمانی است که اطبا ورود پیدا می کنند و یک خدمات درمانی متناسب شرایط مراجعه کنندگان ارائه می دهند و سوم، گردشگری پزشکی است که نیاز به بستری شدن در بیمارستان و اعمال جراحی و مواردی از این دست دارند.

شبکه های مجازی و الکترونیکی

با استفاده از شبکه های اجتماعی، مدارک بیمار را ارسال می کنند، پزشک در ایران مدارک و مستندات دریافتی را مطالعه می کند و نیازمندی هایی که برای تشخیص بهتر ممکن است مورد توجه باشد، مثل آزمایشات بیشتر، ام ار ای، سی تی اسکن را هم می تواند درخواست کند، حتی پزشکی در ایران با روش های جدید تله مدیسین می تواند امکان معاینه مریض در کشور مبدا را هم داشته باشد و نهایتا برای بیمار هزینه جراحی و بستری محاسبه می شود.

کشورهای هدف

در حال حاضر، توجه اغلب مراکز کشورمان به سمت عراق است، امیدواریم که این ظرفیت نه تنها در عراق، بلکه در سایر کشور های خلیج فارس، کشور های اسیای میانه   CISو حتی در کشوری دور دست چون استرالیا فراهم شود.

رشته های هدف

رشته های خاصی را مردم برای گردشگری درمانی استفاده می کنند، انواع و اقسام درمان های سرطان ها، اعمال جراحی زیبایی، خدمات ژنتیک پزشکی، تعویض مفاصل، پیوند اعضا، جراحی قلب اینها برخی از مواردی هست که از نظر مردم مهم است. دلیل آن ممکن است به خاطر نوبت های طولانی در کشور مبدا باشد یا نبود متخصص کافی در آن کشور و یا به خاطر قیمت مناسب در کنار کیفیت بسیار بالا در ایران، بهرحال مردم کشورهای دیگر به دلایل مختلف ممکن است ترجیح دهند که برای درمان به کشور ما سفر کنند.

ارائه خدمات به ایرانی ها

به هیچ وجه توسعه گردشگری سلامت به این معنا نیست که خدمات را به ایرانی ها ندهیم. این امر قطعا به ارتقای استانداردهای سلامت در ایران می انجامد. بخش عمده خدمات بیمارستان های دولتی در اختیار ایرانی هاست و ظرفیت خالی بخش خصوصی به کمک گردشگری درمانی می اید.

رقابت باعث رشد می شود

تجربه دنیا نشان داده که گردشگری درمانی باعث ارتقای استاندارد های ارائه خدمات می شود. ما مطمئن هستیم که اگر گردشگری سلامت در کشور بالنده شود، کیفیت ارائه خدمات حتی به خود ایرانی ها هم افزایش چشمگیری پیدا می کند. همیشه فضای رقابتی، سبب ارتقای کیفیت شده است.

دلال ها باید حذف شوند

فضای گردشگری سلامت به سرعت به سمت شفافیت در حال حرکت است و امیدوار هستیم که آن کسانی که به صورت دلالی، غیر حرفه ای، غیر شفاف این خدمات را انجام می دادند، هرچه زودتر ساماندهی شوند. هر چه در امر گردشگری سلامت، تعلل شود بازار به سمت داروهای قاچاق، داروهای غیر استاندارد، خدمات غیر استاندارد پیش می رود. این هم منجر به آسیب هایی به گیرندگان خدمت در زمینه گردشگردی سلامت می شود و هم به چهره کشور ما آسیب سنگینی وارد می کند.

توسعه صنعت گردشگری سلامت

روش کار کاملا مشخص است و تجربیات زیادی در این خصوص در دنیا وجود دارد که باید از آن ها الهام گرفت. باید دید شرکت های بزرگ چند ملیتی در این خصوص چگونه پیشرفت کرده اند. ما باید جمعیت کشور هدف را بدانیم، کارخانجات دارویی، فعالان عرصه دارویی را بشناسیم. از پتانسیل کنگره های علمی و پزشکی استفاده کنیم. اساتید کشورهای مبدا را بشناسیم و توانمندی های خودمان را به ایشان معرفی کنیم. بی تردید شرکت در نمایشگاه های بین المللی و حضور در کنفرانس های بین المللی بسیار موثر است.

دیپلماسی سلامت

خوشبختانه موضوع دیپلماسی سلامت جای خود را در مذاکرات باز کرده است که این هم می تواند مکمل فعالیت های مرتبط باشد. امیدوارم وزارت امور خارجه با تغییراتی که در سیستم خودش داده و در حال راه اندازی معاونت اقتصادی است، بتواند گام مثبت دیگری در این زمینه بردارد. همراهی بخش خصوصی سلامت در سفر مسئولین ارشد دولتی بسیار موثر است.

وضعیت ایران

ما هنوز در این عرصه مشغول تمرین هستیم و تمرین های مان تاکنون خوشبختانه موفق بوده است. همانطور که اشاره شد، با وجود کیفیت بالای خدمات درمانی و قیمت ارزان، به علت نبود تبلیغات مناسب، هنوز کشور ما نتوانسته جایگاهی که شایسته اش است، در بازار گردشگری سلامت بدست آورد.

دست اندازها

متاسفانه ما یک مدتی به خاطر بحث تحریم ها و همچنین به دلیل فراز و فرودهای قیمت ارز دراین عرصه یک مقداری تعلل، توقف و رکود داشتیم اما خوشبختانه از زمانی که بحث اقتصاد مقاومتی شد، بحث اقتصاد درون زا و برون نگر مطرح شد، به نظرم کار سرعت بیشتری گرفت.