بر فربه شدن قاچاق افزوده اید

طبق قانون سال 1334، محل عرضه دارو صرفا داروخانه است و اینکه آیا از این قانون می توان استنباط کرد که آیا می شود دارو را از بستر اینترنتی و در فضای مجازی بفروش رساند، تا به امروز در هیچ جای قوانین، آیین نامه ها، ضوابط و دستورالعمل های ابلاغی سازمان غذا و دارو، عرضه اینترنتی دارو قید نشده است و عمده این ضوابط و دستورالعمل ها و آیین نامه ها، برگرفته از گایدلاین های بین المللی WHO است و از لحاظ بین المللی، عرضه دارو بصورت اینترنتی نداریم و مرسوم هم نیست. البته برخی از کشورها بصورت محدود و کاملا تحت کنترل، برای موارد خاصی دارو را بصورت اینترنتی عرضه کنند ولی ما در کشور خودمان چنین چیزی را به لحاظ قانونی نداریم و قانونی بودن آن، منتفی است.

واژه فروش نادرست است

ما چیزی بنام فروش اینترنتی دارو نداریم و کلمه فروش، کلمه صحیحی نیست؛ چراکه دارو باید تحت نظارت دکتر داروساز در داروخانه به بیمار عرضه شود. دارو مانند غذا یا فراورده های مشابه آن نیست که فرد با علم و آگاهی خود، آن را تهیه و مصرف کند و حتما باید تحت نظارت باشد. از این رو بالذات طبق قوانین و مقررات، عرضه اینترنتی دارو را نمی پذیریم و از نظر ما قابل قبول نیست. پلتفرم هایی از جمله دیجی کالا یا اسنپ دارو هم با عرضه دارو، از قانون تخطی می کنند و از آنجایی که طبق قانون، عرضه دارو باید تحت نظارت “دکتر داروساز” باشد، توجیهاتی که از سوی نمایندگان این پلتفرم ها شنیده می شود، قابل قبول نیست.

سطح دسترسی افزایش یافته است

سازمان غذا و دارو در سالهای اخیر، سطح دسترسی به دارو را بالا برده است چراکه تعداد داروخانه ها در سراسر کشور، از حد نرمال هم بالاتر رفته و به حد فوق اشباع رسیده است. از این رو وقتی سطح دسترسی مردم به دارو زیاد و قابل قبول است، لزومی ندارد که برای عرضه دارو، از بستر اینترنتی برای عرضه دارو استفاده کرد. از طرفی دارو قابل مقایسه با سایر محصولات مصرفی انسان نیست. دارو محصولی است که باید تحت نظارت مصرف شود چرا که مستقیما با جان بیمار در ارتباط است. دارو هم می تواند شفا دهنده باشد و هم می تواند عامل بیماری باشد. برای مثال داروی ضدسرطان در یک فرد مبتلا به سرطان، اثر ضد سرطانی دارد؛ اما همان دارو اگر در بیمار غیر سرطانی مصرف شود، ممکن است باعث بروز عوارض و حتی ابتلا به سرطان شود. نمی توان این خطر را پذیرفت که توزیع دارو آزادانه و هرکسی با هرسطح آگاهی، خودسرانه دارو مصرف کند.

وقتی دارو توسط فضای مجازی عرضه می شود، دیگر نظارت و کنترلی وجود ندارد و ممکن است هر فرد غیر حقیقی و غیرمتخصصی خرید و فروش انجام دهد. این کار در هیچ جای دنیا قابل قبول نمی باشد.
یک نکته قابل توجه این است که عمده داروها و محصولاتی که در فضای مجازی بفروش می رسد، محصولات غیرمجازند که یا تقلبی هستند یا قاچاق وارد شده اند که در داروخانه قابلیت فروش ندارند و به راحتی با هزینه های متفاوت در این بستر مجازی بفروش می رسند.

بدون مسئول فنی، هرگز

اینکه گفته می شود عرضه مکمل در داروخانه نیاز به حضور مسئول فنی ندارد، باید گفت که اداره کل مکمل های سازمان غذا و دارو مدتهاست که اعلام کرده “مکمل” در “دسته دارو” محسوب می شود و درست است که در دستورالعمل فروش اینترنتی فراورده های سلامت غیردارویی، مکمل ها ذکر شده اما این اداره صراحتا اعلام کرده که مکمل ها در دسته دارو محسوب می شوند. برای مثال در مورد مکمل ویتامین E، اگر فردی بیش از نیاز طبیعی این فراورده را مصرف کند، ممکن است دچار مرگ ناگهانی شود. بنابراین نباید فکر کرد که چون یک فراورده مکمل مانند دارو نیست، نمی تواند عوارضی داشته باشد و این مسئله در مورد تمامی مکمل ها صدق می کند. فراورده های گیاهی هم از این قضیه مستثنی نیستند.