مکمل های غذایی و چالشهای پیش رو
دکتر پورعباسی، مدیرعامل درمان یاب دارو
دکتر علیرضا پور عباسی
عضو سابق هیات مدیره اتحادیه واردکنندگان مکمل های غذایی
مدیر عامل شرکت درمانیاب دارو
رئیس هیئت مدیره شرکت نویا ویژن آریان
در سراسر جهان، مردم روز به روز ارزش سلامتی را بیشتر درک می کنند و برای آنچه باعث حفظ سلامتی شان می شود، هزینه می کنند. بنابراین سلامتی نه تنها در جهان امروز یک هدف، بلکه یک بازار پررونق برای بنگاه های اقتصادی است.
در چند دهه اخیر فروش ویتامین ها، املاح معدنی و مکمل های گیاهی (VMHS) افزایش چشم گیری داشته و حدود ۸۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ بوده است. فعالان اقتصادی، رشد جهانی آن را سالیانه حدود ۵ تا ۶ درصد برآورد می کنند .
سهم ایران از این بازار بین ۳۰۰ میلیون تا یک میلیارد دلار در سال ۹۶ بوده است و رشد سالیانه آن حدود ۱۵ درصد گمانه زنی می شود ( به علت سهم بالای قاچاق، ارزش بازار تخمینی است).
با توجه به تغییر هرم جمعیت ایران به سمت سالمندی و نیز نقش اینترنت در افزایش آگاهی عمومی از نقش مکملهای غذایی در پیشگیری از بیماری و همچنین نقش آن در ارتقای کیفیت زندگی، می توان رشد بیشتری برای آن تصور کرد.
در این نوشتار سعی بر این است که چالشهای پیش روی ذی نفعان این عرصه را بررسی کنیم :
- مصرف کنندگان:
گسترش نفود اینترنت و افزایش آگاهی مردم، آنها را به این سمت سوق خواهد داد که برای مصرف مکمل ها به سمت خودآگاهی و خود تجویزی حرکت کنند و بنابراین باید برای چالش تشخیص اطلاعات درست و نادرست در فضای مجازی آمده باشند.
- پزشکان :
به نظر می رسد پزشکان به عنوان تجویز کنندگان کالای درمانی و سلامت در تجویز مکمل ها، توسط رسانه ها و ستاره های رسانه ای سلامت (افرادی مانند دکتر اوز Dr. OZ) و همچنین تاثیر اینترنت به چالش کشیده شوند.
- سازمان غذا و دارو :
با توجه به نقش مهمتری که مکمل های غذایی و گیاهان در آینده ایفا خواهند کرد و همچنین ورود فرصت طلبان غیر متعهد برای سوء استفاده از این بازار بزرگ، سازمان غذا و دارو باید آماده وضع قوانین و مقررات سختگیرانه تری در جهت حفظ منافع مصرف کننده باشد.
- وارد کنندگان :
قابل پیش بینی است که دولت در جهت اشتغال زایی و تقویت اقتصاد ملی، واردات VMHS را محدودتر خواهد کرد و واردکنندگان این کالاها، باید آمادگی لازم جهت اعمال محدودیت های بیشتر را داشته باشند.
- توزیع کنندگان و داروخانه ها :
علیرغم اینکه در ایران فروش آنلاین محصولات VMHS در حال حاضر قانونی نیست ولی نگاهی به کشورهای پیشرفته جهان نشان می دهد که در پنج سال گذشته فروش آنلاین محصولات سهم قابل توجهی از فروش را به خود اختصاص داده است و ضابطه مند شدن و قانونی شدن فروش آنلاین این محصولات در آینده نزدیک ایران دور از انتظار نیست و توزیع کنندگان و داروخانه ها باید خود را برای این چالش آماده کنند.
- تولید کنندگان و صنعتگران:
بازار پررونق VMHS باعث شده است که بسیاری از داروسازی های معتبر و چند ملیتی جهان در این خصوص سرمایه گذاری کنند. ورود شرکتهای معتبر به این عرصه به معنی سرمایه گذاری آنها در بخش R&D بوده و این چالشی برای صنعتگران ایرانی ای خواهد بود که بخواهند تنها به تولیدات مکملهای ژنریک و بدون کار آزمایی های بالینی بسنده کنند. در آینده ی نزدیک، فروش مکملهای غذایی ژنریک رقابت در یک اقیانوس قرمز خواهد بود که رقابت کردن در آن اقیانوس ممکن است هزینه گزافی را به صنعتگران تحمیل نماید.
صنعتگران ایرانی باید آماده حرکتی علمی و با نگاه نوآورانه در این عرصه باشند تا بتوانند نه تنها سهمی از این بازار را در ایران داشته باشند بلکه چشم اندازی برای تسخیر بخشی از بازار جهانی آن ترسیم نماید.
منبع: نشریه درمان یاب