اولویت سرمایه گذاری ها را باید به سمت پیشگیری نشانه برویم

دکتر رضا ملک زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران که خود از دانشمندان یک درصد برتر جهان در حوزه پزشکی بوده با اطمینان می گوید «سرمایه گذاری بر روی علم، بزرگترین تضمین کننده آینده نظام جمهوری اسامی ایران است؛ اما….. » داستان های بسیاری در این اما وجود دارد که اغلب آنها تکراری است و این داستان ها در حالی که بسیاری از کشورهای پیشرفته به سرعت خود را به نقاط هدف گذاری شده در علم و اقتصاد و سامت می رسانند، برای ما «عنوان» سخنرانی های غلیظ در همایش ها شده اند.

رفتار عجیب برخی که دم از اقتصاد دانش بنیان می زنند

معاون تحقیقات وزارت بهداشت می گوید: عجیب است برخی مسؤولان که دم از اقتصاد دانش بنیان می زنند را باید همچنان برای بسیاری از مسائل و از جمله لزوم سرمایه گذاری بر روی علم و فناوری قانعشان کرد. همه می دانند که امروزه نمی توان بر روی منابع طبیعی تکیه کرد و این فکر و خلاقیت و تحقیق و علم است که دنیا را متحول کرده اما در عمل، چنان از مرحله دورند که باورکردنی نیست و برای خیلی از کارهای ساده هم باید بیش از حد وقت گذاشت. وی ادامه داد: ما از کره جنوبی که امروز یک کشور صنعتی است چه کم داریم؟ کشوری که زیرساخت لازم را برای صنعتی شدن در داخل ایجاد کرد و مانع خروج متخصصان خود شد. کشوری که به اتکای اندیشه و علم و فناوری، به قطب صنعتی تبدیل شد. نه تنها در علم سرمایه گذاری نمی کنیم که در سرمایه گذاری ها وسواس هم به خرج نمی دهیم.

دکتر مل کزاده افزود: جلسات متعددی با مسؤولان برگزار شده تا سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی لااقل به ۳ درصد تا پایان برنامه پنجم توسعه برسد ولی باید دید چه عددی حاصل شده: ۳ دهم درصد! و این در هیچ دولتی هم تحقق پیدا نکرده و جالب آن که حتی قبل از انقاب هم همین طور بوده و ما هیچ گاه روی علم سرمایه گذاری نکرده ایم. درحالی که اساس پیشرفت و توسعه بر روی نیروی انسانی است و هر نیروی قوی، می تواند گوش های از مملکت را آباد کند. ما میلیاردها تومان صرف کندن چاه و استخراج نفت می کنیم؛ بیمارستان قلب و … می سازیم و بر تعداد آنها می افزاییم؛ درحالیکه بیش از ۸۰ درصد بیماری های قلبی عروقی با روش ساده اما دقیق قابل پیشگیری است و از خود نمی پرسیم چرا نباید جلوی بیماری ها را بگیریم؟ چرا به جای نفت به علم تکیه نمی کنیم؟ چرا محققان خود را باور نداریم؟ چرا نه تنها سرمایه گذاری نمی کنیم حتی در سرمایه گذاری های موجود هم وسواس به خرج نمی دهیم. سالانه ۴۲ هزار میلیارد تومان پول یارانه می دهیم، هزار میلیارد آن را هم برای دانشمندانی که می توانند کشور را از خیلی از مشکلات برهانند خرج نمی کنیم. بودجه پژوهش را خودشان تعیین می کنند و کسی هم نمی پرسد شما نیازتان چیست و چقدر اعتبار لازم دارید؟

اعتماد نکردن به نخبگان بدتر از بودجه ناچیز پژوهشی است

ملک زاده افزود: بدترین چیزی که اکنون در حوزه علم اتفاق افتاده و حتی بدتر از بودجه ناچیز پژوهشی است، سپردن مدیریت مراکز علمی به دست افراد غیرنخبه است. ما نتوانسته ایم با نخبگان و دانشمندان خود ارتباط صمیمی برقرار کنیم؛ به آنها اعتماد کافی داشته باشیم و در عوض مدیریت مراکز علمی و دانشگاه ها را در بسیاری از موارد به افرادی داده ایم که در عمرشان به اندازه تعداد انگشتان یک دست هم پژوهش نکرده اند. اصلا نمی دانند درد یک نخبه چیست؟ فایده پژوهش چیست و چرا باید برای کاهش هزینه های کشور، مانع از هزینه کرد های بی فایده شد؟

تنها راه نجات ما اعتماد به نخبگان است

معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت با تاکید بر این که تنها راه نجات ما اعتماد به نخبگان است در ادامه گفت: سلامت را می توان امروزه از ارکان امنیت در یک کشور دانست. جامعه سالم یعنی جامعه ای دارای انسان های توانمند که قادرند در اهداف اقتصادی و اجتماعی به مشارکت گرفته شوند؛ این در حالیست که هر چه بر تعداد بیماری ها و جمعیت مبتلایان افزوده شود، آثار آن مستقیما متوجه اقتصاد کشور خواهد شد.

سلامت کودکان ایران در گرو توجه جدی به پیشگیری از بیماری های غیرواگیر است

بیش از ۷۵ درصد اعتبارات بخش سلامت صرف درمان بیماری های غیرواگیر می شود و نه پیشگیری!

در کشور ما مشابه اغلب کشورهای در حال رشد برنامه مدون و جدی برای پیشگیری اولیه (دوران کودکی) و پیشگیری ثانویه (دوران میانسالی) از بیمار یهای غیرواگیر وجود ندارد و بخش عمده بودجه اعتبارات بخش سامت (بیش از ۷۵ درصد) برای درمان بیماری های غیرواگیر صرف می شود.

هم اکنون بخش قابل توجهی از بودجه های درمانی صرف اقدامات تشخیصی و بعضا اقدامات درمانی غیر ضروری که در بعضی مواقع برای سلامت بیماران نیز غیر مفید است می شود. نظام درمان کشور باید تلاش کند تا این نوع هزینه ها را به حداقل ممکن برساند و همراه با فراهم آوردن دسترسی سریع تر و ساده تر به خدمات درمانی کیفیت این خدمات را بهبود بخشد.

سهم قابل قبولی از اعتبارات بخش سلامت باید به پیشگیری اختصاص یابد

بدیهی است که وجود بیمارستان، کلینیک های تخصصی و فوق تخصصی و تعداد کافی پزشک و کادر پرستاری و پیرا پزشکی و انواع تخصص و مهارت های پزشکی درهر کشور ضروری و نقش مهمی در امنیت اجتماعی دارد.

حتی اگر کلیه خدمات پیشگیری اولیه و ثانویه به بهترین وجه اجرا شود و امید به زندگی در بدو تولد از ۷۴ سال کنونی به بالای ۸۰ سال در جامعه ما افزایش پیدا کند، نیاز به خدمات درمانی پیشرفته همچنان برقرار خواهد بود و در برخی موارد ممکن است افزایش هم پیدا کند؛ ولی افراد جامعه در میانسالی و سالمندی افراد سالم و توانا و تولید کننده باقی خواهند ماند.

به همین دلیل کشور ما باید ضمن حفظ، توسعه و تقویت امکانات و نیروی انسانی درمانی تلاش کند سهم قابل قبول از اعتبارات بخش سلامت را علاوه بر بیماری های غیر واگیر و بیماری های نو ظهور واگیر که باید برای آن آماده باشیم، به بخش پیشگیری از آنها اختصاص دهد.

علاوه بر افراد مسن، نوجوانان هم باید در مطالعات مورد توجه قرار گیرند

هم اکنون بخش قابل توجهی از بودجه های درمانی صرف اقدامات تشخیصی و بعضا اقدامات درمانی غیر ضروری که در بعضی مواقع برای سلامت بیماران نیز غیر مفید است می شود. نظام درمان کشور باید تلاش کند تا این نوع هزینه ها را به حداقل ممکن برساند و همراه با فراهم آوردن دسترسی سریع تر و ساده تر به خدمات درمانی کیفیت این خدمات را بهبود بخشد. نگاهی به تجربیات کشورهای جهان به خصوص انگلستان، کانادا و سوئد در این مورد بسیار مفید است.

دریافت نسخه PDF
مطالب مرتبط
ارسال دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.