شاید کرونا هرگز واکسن نداشته باشد/واکسن کرونا از مبادی رسمی پخش توزیع می شود

علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران در ارتباط ویدئوکفنرانسی با خبرنگاران در پاسخ به سوال خبرنگار درمان یاب مبنی بر اینکه آیا ماده اولیه واکسن کرونا ساخته شده یا خیر اظهار داشت: امروز بیش از 200 گروه در دنیا از چندین راه مختلف به واکسن برسند و ساخت واکسن از متدها و تکنیک های مختلف و به روز در حال پیگیری است. خوشبختانه اغلب راه هایی که ما در حال طی کردن هستیم، شبیه اغلب راه هایی است که در دنیا بکار گرفته می شود و مطمئن نیستیم که کدام یک از این راه ها به واکسن موثر ختم خواهد شد. این جای شکر دارد که برای تولید واکسن در کشور همه راه های ممکن در حال طی شدن است اما اینکه کدام راه مارا به واکسن موثر می رساند هنوز بر ما پوشیده است.

البته از میان شرکتهایی که مشغول به فعالیت هستند، چند شرکت پیشرفت های چشم گیری داشته اند و وارد فاز حیوانی واکسن شده اند و توانستند محصول تولیدی خود را روی حیوان تست کنند که اگر آزمایش های حیوانی در این مرحله تایید شود، این واکسن بعد از بررسی ها برای فاز کلینیکال ترایال (مطالعات بالینی) مجوز اخذ می کند. البته بسیاری از واکسن ها که وارد فاز بالینی می شوند، در فاز بالینی سرنوشت آنها مشخص می شود. شرکت هایی که در داخل به تولید مشغولند، راهی بسیار طولانی در پیش دارند که بتوانند به ماده اولیه برای واکسن موثر دست پیدا کنند.

بیگلری درباره کیت‌های تشخیص کرونا ساخت ایران نیز بیان کرد: خوشبختانه برای ساخت کیت ایرانی همان اسفند ماه فراخوان داده شد. وقتی با بحران کووید ۱۹ مواجه شدیم، اولین کاری که انجام دادیم این بود که قبول کردیم همه نمونه‌ها از سراسر کشور از حدود ۷۵۰ بیمارستان کشور به انستیتو پاستور بیاید. این تصمیمی انقلابی بود که با تکیه بر دانش فنی موجود و همت دانشمندان جوان کشور انجام شد. کشور را در اسفند ماه به طور کامل از لحاظ تست پوشش دادیم و آموزش کارکنان آزمایشگاه‌های کشور هم انجام شد. شنبه سوم اسفند ماه ۱۳۹۸ فراخوانی برای کیت‌های تولید داخل اعلام کردیم که ۵۳ شرکت در آن شرکت کرده و بررسی شدند و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری و معاونت تحقیقات وزارت بهداشت هم به موضوع ورود کرد. تعداد کمی از شرکت‌ها شرایط تولید کیت‌ها را داشتند تا اینکه در اواخر اسفند مجوز استفاده از کیت مولکولی تشخیص کووید۱۹ برای دو شرکت در شرایط اضطرار صادر شد. بحران تامین کیت از بیرون کشور نیز وجود داشت و اضطراب زیادی داشتیم که کیت باید در اوج تحریم‌ها به دست ما می‌رسید.

وی ادامه داد: در مورد کیت الایزا نیز حداقل سه شرکت مورد تایید قرار گرفته‌اند و کیت‌های آنها مناسب است و حتی در برابر کیت‌های خارجی هم چیزی کم ندارند. به همین خاطر نیازی به واردات کیت الایزا از بیرون از کشور نداریم. البته تاکید می‌کنیم که کیت الایزا یا سرولوژی فقط کاربرد در سرواپیدمیولوژی دارد. یعنی برای این‌که مشخص کنیم در یک منطقه چند نفر به این ویروس مبتلا شده‌اند. به هیچ وجه نباید از کیت الایزا یا سرولوژی برای تشخیص بیمار مشکوک استفاده شود، زیرا نتایج آن گمراه کننده است.

بیگلری در خصوص زمان احتمالی دستیابی به واسکن کرونا نیز توضیح داد: در صد سال گذشته، عمده کاهش مرگ و میری که در جوامع بشری شاهد بوده‌‌ایم ناشی از واکسن‌‌ها بوده است؛ اما با توجه به اینکه کووید19 ناشناخته است و معلومات ما بسیار کمتر از ندانسته‌‌های ما از این ویروس است؛ به همین دلیل باید به سوالاتی پاسخ داده شود. ما اصلا مطمئن نیستیم که کرونا واکسن مؤثری خواهد داشت یا خیر؛ زیرا در برخی موارد شاهد ابتلای مجدد بهبودیافتگان بوده ایم.

رئیس انستیتو پاستور در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار درمان یاب مبنی بر اولویت بندی و برنامه ریزی برای توزیع واکسن کووید19 در ایران نیز گفت: سازمان بهداشت جهانی صندوقی در نظر گرفته است که با 9 شرکت تولید کننده دنیا قرارداد بسته است تا هم بتوان واکسن را پیش خرید کرد و هر وعده ای که در خصوص توزیع واکسن داده شود، در سال اول حداکثر فقط برای 20 درصد جمعیت آن کشور، وعده محقق خواهد شد. اگر در کشور ماهم این اتفاق بیافتد، فقط 16 میلیون نفز از جمعیت 80 میلیونی، تحت پوشش واکسیناسیون قرار خواهند گرفت.

البته برای توزیع واکسن، بنابر دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی، در ابتدا گروه های خاص مانند کادر درمانی و مراقبتی، بیماری های خاص و نقص ایمنی در اولویت هستند و برنامه ما این است که واکسن در ابتدا به این افراد توزیع خواهد شد. بنابراین این استراتژی در نظر گرفته شده که در صورت واردات یا تولید واکسن کووید19، این واکسن از طریق مبادی رسمی پخش یا بیمارستانی، به گروه های پرخطر عرضه خواهد شد.

وی در پاسخ به سوال دیگری درباره اثربخشی واسکن «ب ث ژ» در درمان کرونا گفت: در اوایل شیوع کرونا، یکی از علت‌های کم مرگ و میر را همین تزریق واکسن ب ث ژ اعلام می‌کردند که خود ما هم در مورد تاثیر واکسن «ب ث ژ» تعجب کردیم. مرگ و میر ما نسبت به کشورهایی مانند ایتالیا و اسپانیا، تا پایان اردیبهشت کمتر بود. مگر تعدادی که خارج از سیستم درمانی تست شده و بدون آزمایش بودند. امابه شکل محسوسی تعداد قابل توجهی از مرگ و میرها نسبت به انگلستان و اسپانیا و فرانسه و ایتالیا کمتر بود که در مورد علت آن تئوری‌های مختلفی مطرح شد که یک مورد آن، واکسیناسیون کودکان بوده است یا شاید واکسن «ب ث ژ» موثر بود، اما هیچ کدام از این موارد به اثبات علمی نرسیده است البته هنوز هم روی این تئوری‌ها نظرهای مختلفی در حال ارائه شدن است. حتی استرالیا شروع به واکسیناسیون «ب ث ژ» کرد تا بتواند نتیجه آن را در بهبود عملکرد سیستم ایمنی ببیند.

وی در پایان تاکید کرد: آگهی‌هایی که در فضای مجازی مبنی بر پیش فروش واکسن می‌آید، کلاهبرداری است و اگر واکسن تولید یا وارد شود، قطعا از مبادی رسمی پخش و وزارت بهداشت توزیع می‌شود.